Czechy: CZESKI KRUMLOV - wisienka na czeskim torcie

Marek Szydełko
23.11.2015

Czeski Krumlov - wpisany na listę dziedzictwa kultury UNESCO w roku 1992, zwany jest perłą południowych Czech. Obfitość zabytków, od olbrzymiego zamku - po kościoły, kamienice i urokliwe uliczki oraz niesamowita topografia miasta, pozwalają Czeskiemu Krumlowowi godnie i bez kompleksów konkurować z najsławniejszymi miastami Europy. 

To miasto to prawdziwy cukiereczek, a nawet rzec można wisienka na czeskim torcie. Porównanie do tortu jest tu zresztą całkiem z sensem - zabytkowa część wznosi się bowiem tarasowato nad meandrami Wełtawy, niczym dobrze wypieczona baba lakierowana czerwonymi dachówkami XVI i XVII-wiecznych kamieniczek, zwieńczona wykończeniem w postaci potężnego zamczyska, które ulokowało się na samym szczycie wzniesienia.

Kilka podstawowych danych statystycznych:

powierzchnia miasta: 22,16 km²

położenie:                      492 m n.p.m.

liczba ludności:             14 056 (dane z roku 2007):

gęstość zaludnienia:    634 os./km²

Trochę historii

Pierwsze wzmianki o osadzie pojawiły się w 1253 roku. Na lewym brzegu rzeki możny ród Vitkowiców  w XIII w. rozpoczął budowę zamku. Od 1302 roku zamek był własnością i główną siedzibą rodu Rožmberków. Za czasów Piotra z Rožmberka dobudowano nową część, zw. "Górny Zamek", którą później często powiększano i przebudowywano.

Pod zamkiem powstała niebawem osada Latran, której mieszkańcy obsługiwali zamek.

W tym samym czasie na prawym brzegu Wełtawy zaczęło planowo rozbudowywać się nowe miasto. Budowano je wzorując się na układzie Czeskich Budziejowich. Jego centrum stanowił czworokątny plac z ulicami wychodzącymi z jego rogów. Jednak meandry Wełtawy wymusiły powstanie ulic okólnych, oprócz ulic wychodzących z placu.

Panowanie rodu przyniosło długi okres rozwoju gospodarczego i kulturalnego. Wprowadzenie nowych dziedzin gospodarki, takich jak kopalnictwo rud, hodowla owiec i hodowla ryb oraz piwowarstwo przynosiło wysokie dochody i zapewniło środki na przebudowę zamku w wygodną siedzibę w stylu renesansowy. Ród Rožmberków władał zamkiem i miastem do 1602 roku, kiedy to Piotr Vok zmuszony był sprzedać posiadłości cesarzowi Rudolfowi II.

Od 1622 roku do początków XVIII wieku miastem i okolicą zarządzał ród Eggenberków, w latach 1719-1945 zamek należał do rodziny Schwarzenbergów.

W 1806 roku miasto stało się częścią Cesarstwa Austriackiego (od 1867 roku – Austro-Węgry).

Po I wojnie światowej miasto znalazło się w granicach Czechosłowacji.

W 1938 roku Krumlov wraz z innymi miastami Kraju Sudeckiego został zbrojnie zajęty przez wojska III Rzeszy.

Po II wojnie światowej niemiecka populacja miasta została wysiedlona, a Krumlov ponownie znalazł się granicach Czechosłowacji. Mieszkańcy pracowali w zamku lub dla zamku.

Najważniejsze i najciekawsze zabytki:

Gród i zamek 
Zespół budowli, usytuowany na skale wznoszącej się stromo nad Wełtawą – jest drugim, co do zajmowanej powierzchni, zamkiem w Czechach, po praskich Hradczanach. Najstarsza część tzw. Hrádek – Zameczek z potężną okrągłą wieżą pochodzi z połowy XIII w.Ciekawostką wewnątrz zamku jest Teatr Zamkowy, zbudowany w 1681 roku na miejscu dawnych fortyfikacji. Teatr ten przetrwał w niezmienionej fomie od 1766 roku i jest dzisiaj unikalną pamiątką techniczną i kulturalną – z tamtej epoki zachowały się kulisy, kurtyna, kostiumy i oświetlenie.
Ogrody zamkowe zostały założone w końcu XVII wieku i zajmują powierzchnię 11 hektarów. Wschodnia część jest urządzona w stylu parku francuskiego, pozostała w stylu angielskim. Główną ozdobą wschodniej części jest kaskadowa fontanna z posągami postaci mitologicznych wybudowana w latach 1749-1765.
Między zamkiem i ogrodami znajduje się trójpoziomowy wiadukt "Plášťový Most" zbudowany nad specjalnie wykonanym głębokim przekopem.

Stare Miasto
Ratusz – wyglądająca na renesansową budowla powstała w XVI wieku z połączenia dwóch domów gotyckich. Po przebudowie ratusz miał bogato zdobioną attykę. Obecna jest ona znacznie niższa i ukształtowana w stylu klasycystycznym.
Mariánský Sloup s Kašnou – słup maryjny ze studnią wybudowany w 1715 roku jako wotum wdzięczności za ustąpienie morowej zarazy.

Kościół św. Wita – kościół w stylu gotyckim, jego budowę rozpoczęto na początku XV wieku, ukończono dopiero po wojnach husyckich.

Dawne Kolegium Jezuickie – zbudowane w latach 1568-1588, później służyło jako koszary, od roku 1889 jest w nim hotel.

Muzeum – dawne seminarium jezuickie.
Dom Jakuba Krčina – dom z około 1580 roku z malowidłami ściennymi na rozległej fasadzie.

Międzynarodowe Centrum Kulturalne Egona Schielego – w budynku dawnego miejskiego browaru z 1605 roku.

Latran
Dawny kościół św. Jošta ze szpitalem – w murach dawnego kościoła jest między innymi Muzeum Marionetek. Ekspozycja obejmuje marionetki, kompletne scenografie i kurtyny z XIX-wiecznych teatrów marionetek.
Dawny klasztor minorytów.
Dawny Pański Browar – renesansowy browar przebudowany w końcu XIX wieku, w najstarszej części był wcześniej arsenał.
Brama Budziejowicka – jedyna zachowana miejska brama, wybudowana w latach 1598-1602.

------

Zdjęcia własne Redakcji portalu TURYSTYKA.
Autor: Liliana Kołłątaj

Ponieważ sporo osób zainteresowanych w roku 2014 nie mogło uczestniczyć w tym wyjeździe - w roku 2015 planujemy powtórkę

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie