Królewskie Łazienki znane i nieznane: Historia Ujazdowa i Łazienek//Czasy najdawniejsze

Na początek kilka słów o czasach, gdy brzegi Wisły porastały lasy pełne zwierzyny, a zabudowania Warszawy kończyły się w okolicach dzisiejszego Placu Zamkowego.

Właściwie mówiąc o historii Łazienek należałoby zacząć od ... Czerska. W czasach średniowiecznych istniała tam nad Wisłą dosyć rozwinięta i zasobna osada z grodem warownym i potężnym zamkiem, założony przez ród książąt mazowieckich. Gdy jednak Wisła odsunęła się od zamku, osada straciła na znaczeniu, a twierdza przestała spełniać swą rolę strażnicy miasta handlowego, książęta mazowieccy usytuowali nowy, drewniany gród warowny na skarpie nad Wisłą, wznosząc zamek w Jazdowie, zwanym później Ujazdowem, sytuowany przez historyków na skarpie nad Wisłą, w rejonie dzisiejszego Ogrodu Botanicznego.

W czasach panowania Zygmunta III wybudowany w Ujazdowie w roku 1619 zamek, zwanym odtąd Zamkiem Ujazdowskim, który pełnił rolę głównie rezydencji myśliwskiej, w obrębie zwierzyńca królewskiego i okolicznych rozległych terenów łowieckich.

W 1548 r. Zamek Ujazdów stał się własnością królowej Bony, wraz z otaczającym go parkiem i tak zwanym Zwierzyńcem Ujazdowskim, będącym jednym z pierwszych w Polsce rezerwatów i ogrodów zoologicznych. Po matce odziedziczyła posiadłość Anna Jagiellonka. Podczas wojen szwedzkich zamek popadł w ruinę, toteż kolejny król  - Jan Kazimierz – stracił nim zainteresowanie i w roku 1668 oddał Ujazdów w wieczystą dzierżawę Teodorowi Denhoffowi, podkomorzemu Koronnemu.

W 1674 r. objął Ujazdów w posiadanie marszałek Wielki Koronny Stanisław Herakliusz Lubomirski, otrzymując od Sejmu  w roku 1683 zamianę dzierżawy wieczystej na własność dziedziczną.  Lubomirski zbudował na terenie Zwierzyńca dwa niewielkie pawilony wypoczynkowe: Ermitaż i Łaźnię. Miały one służyć ucieczce od gwaru codziennego życia i stanowić coś w rodzaju wykwintnej samotni, dlatego też zostały zaprojektowane ze smakiem i gustownie udekorowane. Ermitaż usytuowano bliżej Zamku, natomiast Łaźnia umieszczona została nieco dalej – na wysepce otoczonej z trzech stron kanałami, a z czwartej dość rozległym, prostokątnym stawem.

Barokowy pawilon wzniesiony przez słynnego architekta, Tylmana z Gameren, dał początek późniejszej wiejskiej rezydencji królewskiej, w którą zmienił go Stanisław August Poniatowski, objąwszy w posiadanie Ujazdów w roku 1764.

Po Stanisławie Herakliuszu przejął Ujazdów syn Teodor, który oddał posiadłość w dzierżawę królowi Augustowi II, a ten z kolei przekazał swemu następcy. August III traktował Ujazdów wyłącznie jako tereny myśliwskie, toteż zarówno zwierzyniec jak też obiekty na jego terenie zostały kompletnie zaniedbane i w takim stanie, po śmierci króla, trafiły z powrotem do Lubomirskich